حس شنوایی

حس شنوایی

حس شنوایی نیز در کنار حس بینایی ابزار اصلی ما برای کسب اطلاعات درباره ی محیط است. برای اکثر آدمیان حس شنوایی ابزار اصلی ارتباط با دیگران و بهره مندی از موسیقی است حس شنوایی چیزی جز این نیست که تغییرات جزئی در فشار صوت، غشایی را در گوش داخلی به جلو و عقب حرکت می دهد.

منشا صوت ، حرکت یا ارتعاش یک شی، است. مانند زمانی که باد ، به سرعت از لابلای شاخه های درختها می گذرد. وقتی شیئی حرکت می کند مولکول های هوای مقابل آن به هم فشرده می شوند.

این مولکول ها به مولکول های دیگر فشار می آورند و سپس به جای اول خود باز می گردند. به این ترتیب. اگرچه هر مولکول هوا حرکت چندانی نمی کند، موجی از تغییرات فشار (موج صوتی) در هوا، به حرکت در می آید.

این موج شبيه موجی است که در نتیجه ی پرتاب سنگی به درون برگه، بر سطح آب ایجاد می شود.
موج صوتی را می توان با نمودار مقدار فشار هوا به صورت تابعی از زمان نشان داد.

صوت های خالص

صوت هایی که موج سینوسی دارند صوت های خالص نامیده می شوند. صوت های خالص، در تحلیل شنوایی و سنچش شنوایی مهم اند. زیرا صوتهای پیچیده تر را می توان به صوتهای خالص یعنی به چند موج سینوسی متفاوت تجزیه کرد. صوتهای خالص از چند لحاظ تفاوتهایی یا هم دارند، که این تفاوتها تنوع تجربه ی ما را از صوتها تعیین میکنند.

یکی از این تفاوت ها مربوط به بسامد صوت است. بسامد هر صوت عبارت است از تعداد چرخه ی آن در ثانیه (که هرتز نامیده می شود ). این بسامد نماینده ی سرعت حرکت مولکولهای هوا به جلو و عقب است. بسامد پایه ی ادراک زیر و بمی است که از بارزترین کیفیات صوت و حس شنوایی محسوب می شود.

وجه دیگر صوت خالص، دامنه یا شدت آن است یعنی تفاوت فشار :
ستيغ و پایه در نمودار تغییرات فشار برحسب زمان به شکل و مبنای احساس بلندی یا شدت صوت است. شدت صوت معمولا برحسب دسی بل بیان میشود. افزایش ۱۰ دسی بل، شدت صوت را ده برابر، و افزایش ۲۰ دسی بل شدت آن را صد برابر، و افزایش ۳۰ دسی بل هزار برابر میکند و بقیه بر همین قیاس.

به طور مثال، شدت صوت در نجوای آهسته در کتابخانه ای آرام تقریبأ ۳۰ دسی بل، در رستورانی پر سر و صدا تقریبا ۷۰ دسی بل. در کنسرت موسیقی راک نزدیک ۱۲۰ دسی بل، و در مورد هواپیمای جت در حال بلند شدن از زمین احتمالا بیش از ۱۴۰ دسی بل است. اگر گوش به طور مداوم در معرض صوت ۱۰۰ دسی بلی یا بیشتر باشد امکان دارد که حس شنوایی از دست برود.

طنین

آخرین خصوصیت صوت. طنین آن است یعنی تجربه آدمی از پیچیدگی صوت و حس شنوایی. در واقع، هیچ یک از صوتهایی که هر روزه می شنویم صوت خالصی که از آن بحث کردیم نیست.

(به استثنای مواردی مانند صدای دو شاخه صوتی و برخی ابزارهای موسیقی الکترونیک)، صدای آلات موسیقی آکوستیک خودروها، صدای انسان، صدای حیوانات، و آبشارها.همگی دارای الگوی پیچیده ی فشار صوتی هستند.