برای آشنایی با آناتومی گوش با ما همراه باشید
حس شنوایی با اینکه دومین حس مهم بعداز بینایی است ولی نقش موثرتری در ارتباط انسان با محیط اطراف دارد چرا که این حس به تنهایی وظایف متعددی را بعهده دارد. که شاید هرکدام از آنها مختل شود باعث اختلال حیاتی و مهمی در روند زندگی انسان میشود.
آناتومی گوش انسان، مانند گوش دیگر پستانداران، دارای اندام های حسی است که از دو عملکرد کاملاً متفاوت برخوردار است: عملکرد شنوایی و تعادل وضعیتی و هماهنگی حرکات سر و چشم. از نظر آناتومی گوش ، گوش دارای سه قسمت قابل تشخیص است: گوش خارجی (Outer Ear)، میانی (Middle Ear) و داخلی (Inner Ear).
مجرای گوش شرایط مناسب دمایی و رطوبتی لازم برای حفظ حالت ارتجاعی پرده گوش را فراهم می کند. غده های مجرای گوش که سرومن (واکس گوش) تولید می کنند و موهای نازک آن، در برابر ورود حشرات و اشیا خارجی و آسیب آنها به پرده گوش محافظت می کنند. با ادامه آناتومی گوش و فیزیولوژی سیستم شنوایی با ما همراه باشید.
گوش خارجی :
آناتومی گوش خارجی شامل لاله گوش و مجرای شنوایی است. لاله گوش دارای چین و شکن های (برامدگی ها و فرورفتگی ها) خاصی است و با شکل مارپیچ خاص خود تنها قسمت قابل مشاهده گوش است. لاله گوش وظیفه جمع آوری اصوات و انتقال آن به مجرای گوش را بر عهده دارد.
مجرای گوش انسان اصوات رسیده از بیرون را به پرده گوش منتقل می کند. لاله گوش دارای برآمدگی ها و فرورفتگی هایی می باشد که وظیفه آن ها ضبط و هدایت امواج صوت به سمت داخل گوش است. مجرا همانند یک لوله عمل می کند و اصوات را کمی تقویت می کند. گوش خارجی عملکرد موقعیت یابی صدا را دارد.
موقعیت یابی صدا برای اصواتی که از چپ یا راست نزدیک میشوند به دو روش تعیین میشود. اول اینکه موج صدا کمی زودتر از رسیدن به گوش دیگر، به گوش نزدیکتر به صدا میرسد. ثانیا، صدا هنگام رسیدن به گوش دوم از شدت کمتری برخوردار است،
زیرا سر به عنوان یک مانع صوتی عمل میکند و تا حدی پخش امواج صوتی را مختل میکند. تمام این نشانهها توسط مغز برای تعیین محل منبع صدا ادغام میشوند. بنابراین موقعیت یابی صدا فقط با یک گوش دشوار است.
مجرای گوش شرایط مناسب دمایی و رطوبتی لازم برای حفظ حالت ارتجاعی پرده گوش را فراهم می کند. غده های مجرای گوش که سرومن (واکس گوش) تولید می کنند و موهای نازک آن، در برابر ورود حشرات و اشیا خارجی و آسیب آنها به پرده گوش محافظت می کنند. با ادامه آناتومی گوش و فیزیولوژی سیستم شنوایی با ما همراه باشید.
مجرای گوش دارای ترشحاتی به نام سرومن (جرم گوش ) است و از ورود جسم خارجی و حشرات به فضای داخل سیستم شنوایی جلوگیری می کند. سرومن قلیایی می باشد وحشرات در دام افتاده در مجرا را می کشد.
حرکات پرده و سلول های سطحی مجرا سرومن را به طور طبیعی از آن خارج میکند. دستکاری مجرا توسط سلول های ترشح کننده جرم به عنوان جسم خارجی شناخته می شود و در پی آن تولید سرومن افزایش می یابد. افزایش سرومن وعدم خروج آن از مجرا باعث بسته شدن و انسداد آن می شود.
گوش میانی :
گوش میانی در داخل استخوان گیجگاهی قرار دارد و از غشای تمپان تا دیواره جانبی گوش داخلی امتداد دارد. عملکرد اصلی گوش میانی انتقال ارتعاشات از غشای تمپان به گوش داخلی از طریق استخوان های شنوایی است.
در آناتومی گوش میانی سه استخوانچه (Ossicles) کوچک وجود دارد. چکشی (Malleus)، سندانی (Incus) و رکابی (Stapes) که در واقع این ها کوچک ترین استخوان ها در بدن ما هستند. . وظیفه آنها کم کردن دامنه ارتعاشات و در نتیجه افزایش تغییرات فشار است.
علاوه بر استخوان ها یک شیپوری وجود دارد در قسمت گوش میانی و گوش مارا به حلق مرتبط میکند. درواقع اگر عفونتی داخل گوش باشد ابن عفونت از طریق این مجرا وارد حلق میشود و از طریق دهان خارح میشود. در حالت عادی علت اصلی این شیپور به خاطر حفظ فشار داخل گوش ما است.
همچنین مطالعه کنید : علت سوت کشیدن گوش
همچنین نقش برقراری تعادل فشار هوا و تهویه ی گوش میانی را بر عهده دارد. در حالت عادی شیپور استاش بسته است و با هر عمل بلع یا جویدن باز می شود. با باز شدن شیپور استاش فشار هوای بین گوش میانی و گوش خارجی متعادل می شود.
آناتومی گوش در بخش حلزونی گوش داخلی دارای ساختار بسیار پیچیدهای است که حاوی سلولهای مختلف بهویژه سلولهای حسی شنوایی یا سلولهای مویی میباشد. سلولهای مویی در پستانداران، سلولهای تمایز یافتهای هستند که قدرت نوزایی و بازسازی خود را پس از تکامل از دست میدهند.
- استخوان چکشی : استخوان چکشی ۸ تا ۹ میلیمتر طول و ۲۵ میلیگرم وزن دارد. این استخوان به پرده گوش متصل بوده و شامل دستهای است که به سطح داخلی پرده گوش متصل میشود، و یک قسمت سر دارد که از دیواره حفره گوش معلق است.
- پرده صماخ : استخوان چکشی به این پرده متصل است. این پرده دارای سه لایه می باشد که یکی از این لایه ها عضلات بسیار نازک است.
- استخوان سندانی : استخوانچه سندانی در عقب استخوانچه چکشی قرار دارد. در سمت نزدیک به پرده گوش و به استخوان رکابی سمت نزدیک به گوش داخلی متصل است.
- استخوان های رکابی : استخوان رکابی استخوانی به شکل رکاب بوده و به دریچه بیضی که با رباط حلقوی به آن متصل شده تکیه کرده است. دارای قوس و دو پایه هستند. این پایهها توسط یک تکه بافت حلقوی در شکافی به نام دریچه بیضی شکل، که ورودی گوش داخلی نامیده شده است، نگه داشته میشود.
آناتومی گوش داخلی یا درونی :
آناتومی گوش داخلی یا درونی از دو قسمت تشکیل شده است:
۱_ قسمت مجاری نیم دایره قسمت مجاری نیم دایره در حفظ تعادل بدن کمک میکند.
۲_ قسمت حلزونی که بر اساس شکل ظاهری این اسم ها براشون انتخاب شده است. قسمت حلزونی شبیه یک حلزون است وما اگر این را بازش کنیم و این قسمت باز شده یک لوله یا حفره در نظر بگیریم که به ۳ قسمت تقسیم شده است . به قسمت بالا مجرای دهلیزی و قسمت وسط مجرای میانی یا حلزونی ، قسمت پایانی مجرای صماخی می گوییم. مایعی که در داخل مجرای دهلیزی و صماخی است مثل همدیگر هستند و به آن مایع پرنیلف می گوییم.
در داخل مجرای میانی یا حلزونی مایع اندولنف وجود دارد. در مایع پرنیلف مقدار سدیم بیشتر و در مایع اندولنف پتاسیم بیشتر است. در حلزون گوش، امواج صوتی به پالس های الکتریکی تبدیل می شوند که به مغز ارسال می شوند. مغز سپس این پالس ها را به صداهایی تبدیل می کند که ما آنها را می شناسیم و می فهمیم. حلزون از مایعی پر شده و بوسیله دو پنجره بوسیله غشای مسدود به صندوق تمپان ارتباط دارد.
یکی پنجره بیضی که ارتعاشات را دریافت میکند و دیگری پنجره گرد بوده و عمل آن این است که به مایعی که در حلزون قرار دارد، امکان ارتعاش میدهد. دهلیز عضوی از تعادل است. عملکرد دهلیز، ثبت حرکات بدن است، بنابراین با کمک این حس اطمینان حاصل می کنیم که می توانیم تعادل خود را حفظ کنیم.