توضیحاتی درباره علائم سرطان دهانه رحم
آشنایی با علائم سرطان دهانه رحم موجب می شود تا اقدامات درمانی سریعتر انجام شود. سرطان دهانه رحم یکی از شایعترین سرطان های مرتبط به سیستم تناسلی خانم ها می باشد. سرطان دهانه رحم یا سرطان سرویکس زمانی ایجاد می شود که ایجاد تغییرات در DNA سلول های موجود در گردن رحم، باعث رشد غیر عادی سلول ها شود.
سلول های سالم موجود در گردن رحم با سرعت مشخص رشد و تکثیر می کنند و بعد از مدت زمان معلوم از بین می روند. اما سلول های جهش یافته به صورت غیر عادی و غیر قابل کنترل، رشد تکثیر می کنند و از بین نمی روند. تجمع سلول های سرطانی باعث ایجاد تومور می شود. سلول های سرطانی به سایر بافت های بدن حمله می کنند. سرطان دهانه رحم در صورت پیشرفت، بافت های عمیق رحم را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند به سایر اندام ها مانند کبد، ریه ها ، مثانه و واژن متاستاز دهد.
امروزه اهمیت به انجام تست پاپ اسمیر باعث شده تا از میزان مرگ و میر ناشی از ابتلا به سرطان دهانه رحم، به طور چشمگیری کاسته شود. خانم ها با انجام تست غربالگری پاپ اسمیر، یکبار در هر سال، می توانند با تشخیص زود هنگام ابتلا به سرطان دهانه رحم، با درمان به موقع از پیشرفت سرطان جلوگیری کنند.
با انجام تست پاپ اسمیر تغییرات پیش سرطانی در گردن رحم در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی تشخیص داده می شود اما نشانه های سرطان دهانه رحم حدود سن ۴۷ سالگی مشاهده می شود. این سرطان روند پیشرفت کندی دارد. در صورت تشخیص زودهنگام می توان بیماری را درمان کرد. اما سرطان رحم در افراد بالاتر از سن ۵۰ سال و معمولا بعد از یائسه شدن شروع می می شود.
ویروس HPV مهمترین علت سرطان دهانه رحم
علت سرطان دهانه رحم در اکثر موارد مرتبط با عفونت ویروسی پاپیلومای انسانی یا HPV می باشد. اکثر خانم ها در سنین باروری مبتلا به ویروس پاپیلومای انسانی می شوند که تعداد معدودی از آنها موجب بروز سرطان دهانه رحم می شوند. حدود ۲۰۰ نوع ویروس HPV وجود دارد که تعداد کمی از آنها باعث بروز سرطان دهانه رحم می شوند. امروزه استفاده از واکسن گارداسیل یا واکسن HPV در خانم های بین ۹ تا ۲۶ سال می تواند از بروز این سرطان جلوگیری کند.
ویروس پاپیلومای انسانی موجب ایجاد زگیل های تناسلی، زگیل های پوستی و سایر ضایعات پوستی می گردد. برخی از زگیل های تناسلی به مرور زمان موجب ایجاد تغییراتی در دهانه رحم شده و سرطان گردن رحم ایجاد می شود. اشکال مختلف ویروس HPV می تواند باعث بروز سرطان های واژن، فرج ، مقعد، زبان، لوزه و آلت تناسلی مردان شوند.
عفونت ویروسی پاپیلومای انسانی از طریق تماس جنسی از طریق پوست منتقل می شود. در بیشتر موارد سیستم ایمنی، عفونت ویروسی را قبل از ایجاد زگیل تناسلی از بین می برد. اما در برخی موارد به دلیل ضعف سیستم ایمنی و زنده ماندن ویروسها، زگیل تناسلی ایجاد می شود.
زگیل های تناسلی که علت سرطان دهانه رحم محسوب می شوند به شکل برجستگی های کوچک مانند گل کلم می باشند. این زگیل ها در خانم ها بر روی گردن رحم، نزدیک حفره مقعد، و یا داخل واژن ایجاد می شوند. این زگیل ها در مردان بر روی آلت تناسلی، نزدیک حفره مقعد و کیسه بیضه ایجاد می شوند. زگیل تناسلی در مردان فقط ممکن است موجب بروز ناراحتی، درد، خارش و یا التهاب شود.
علت سرطان دهانه رحم
- شروع زودهنگام انجام فعالیت های جنسی یعنی قبل از سن ۱۶ سالگی
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- رابطه های جنسی پرخطر
- رابطه جنسی با شریک جنسی مبتلا به ویروس پاپیلومای انسانی
- سابقه ابتلا به بیماری های STD : ابتلا به بیماری های مقاربتی مانند سیفلیس، کلامیدیا، سوزاک و ایدز، احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می دهد.
- بارداری های متعدد
- تضعیف سیستم ایمنی بدن
- سوء تغذیه
- مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی
- سابقه قرار گرفتن در معرض تابش اشعه های مضر
- سیگار کشیدن
کشیدن سیگار علت سرطان دهانه رحم
استعمال سیگار یکی از عوامل خطرآفرین برای بروز سرطان دهانه رحم می باشد. مواد شیمیایی موجود در دود نیکوتین سیگار به سلول های دهانه رحم آسیب رسانده و موجب ایجاد تغییرات پیش سرطانی می گردند. این تغییرات به مرور زمان باعث ایجاد سرطان دهانه رحم می شوند. طبق آمار تعداد خانم های سیگاری مبتلا به سرطان سرویکس حدود ۲ تا ۵ برابر خانم های غیر سیگاری می باشد.
علائم سرطان دهانه رحم
از شایع ترین نشانه های سرطان دهانه رحم می توان به ایجاد خونریزی غیر طبیعی از واژن بعد از برقراری رابطه زناشویی اشاره کرد.
- خونریزی غیر طبیعی واژینال در بین دو دوره قاعدگی
- احساس درد در زمان برقراری رابطه جنسی
- خونریزی غیر طبیعی بعد از یائسه شدن
- وجود ترشحات غیر طبیعی از مهبل: این ترشحات ممکن است به صورت آبکی، خون آلود، چرکی، بدبو و موکوئید باشد.
- وجود لکه بینی بعد از رابطه جنسی
- خونریزی قاعدگی که بیشتر از زمان معمول طول می کشد و شدیدتر از حالت معمول باشد.
- درد لگن
- با پیشرفت سرطان خونریزی ها شدیدتر، دفعات بیشتر و طولانی تر می شود.
علائم سرطان دهانه رحم که بیان شد، جزو تظاهرات اولیه بیماری می باشد که باید با مشاهده آنها هر چه سریعتر به یک پزشک متخصص زنان با تجربه و ماهر مراجعه کنید تا اقدامات درمانی هر چه سریعتر آغاز شود.
نشانه های سرطان دهانه رحم که دیرتر بروز می کنند
اگر توجهی به علائم سرطان دهانه رحم نشود و درمان به موقع انجام نشود، بیماری پیشرفت کرده و علائم دیررس سرطان ایجاد می شود.
– درد راجعه به پهلوها و اندام های تحتانی
– وجود خون در ادرار
– سوزش ادرار
– خونریزی از مقعد
– یبوست غیر قابل درمان
– تورم یک یا هر دو پا که بهبود نمی یابد.
– نکروز
– نارسایی کلیه ها که به علت مسدود شدن مجاری ادراری و یا انسداد روده، در هنگام متاستاز سرطان ایجاد شده باشد.
تشخیص سرطان دهانه رحم
بعد از مشاهده علائم سرطان دهانه رحم، پزشک تشخیص سرطان نمونه برداری یا بیوپسی از بافت دهانه رحم را انجام می دهد. روش نمونه برداری یعنی برداشتن بافت دهانه رحم جهت جستجو و شناسایی سلول های سرطانی از مطمئن ترین روش های تشخیص سرطان می باشد.
اما آزمایش پاپ اسمیر و معاینه دهانه رحم به وسیله کولپوسکوپ می تواند وجود سلول های سرطان دهانه رحم را مشخص کند. بعد از قطعی شدن ابتلا به سرطان دهانه رحم، پزشک متخصص از روش های مختلفی برای تعیین مرحله سرطان یا stage آن استفاده می کند.
برای تعیین میزان پیشرفت سرطان پزشک از روش های معاینه دقیق واژن، مثانه، رکتوم و رحم، رادیوگرافی، ام آر آی، سی تی اسکن و پت اسکن استفاده می کند.
علائم سرطان دهانه رحم و درمان
انتخاب روش درمان سرطان دهانه رحم با توجه به شدت علائم سرطان دهانه رحم و وضعیت جسمانی بیمار و … انجام می شود. روش های درمان سرطان شامل جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی و یا ترکیبی از هر سه روش درمان می باشد.
رادیوتراپی
در این روش درمان سرطان، از اشعه های ایکس یا پروتون که دارای انرژی بالایی می باشند، برای از بین بردن سلول های موتاسیون یافته استفاده می شود. رادیوتراپی به دو روش داخلی و خارجی و یا ترکیب هر دو روش انجام می شود.
در روش رادیوتراپی خارجی، اشعه ها از خارج به سمت سلول های سرطانی تابانده می شود. در روش رادیوتراپی داخلی از مسیر واژن، اشعه ها به توده سرطانی تابانده می شود. خانم هایی که یائسه نشده باشند و از روش رادیوتراپی داخلی استفاده کنند، دچار یائسگی زودهنگام می شوند.
شیمی درمانی
با بروز علائم سرطان دهانه رحم، پزشک از روش های مختلفی برای درمان سرطان استفاده می کند که شیمی درمانی یکی از آنها می باشد. شیمی درمانی نوعی درمان دارویی است. در این روش مواد شیمیایی موجب نابودی سلول های جهش یافته می گردند. این مواد شیمیایی ممکن است به صورت خوراکی و یا تزریقی استفاده شود.
برای درمان سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه، پزشک متخصص از دوزهای پایین شیمی درمانی همراه با روش رادیوتراپی استفاده می کند تا تاثیر رادیوتراپی افزایش یابد. در مواردی که سرطان پیشرفته تر باشد، شیمی درمانی با دوزهای بالاتر برای کاهش علائم سرطان دهانه رحم استفاده می شود.
ایمونوتراپی
در این روش درمانی برای کنترل علائم سرطان دهانه رحم، سیستم ایمنی بدن تقویت می شود. در حالت معمول سرطان، سیستم ایمنی بدن ضعیف است و نمی تواند سلول های سرطانی را تشخیص دهد و از بین ببرد.
لازم است بدانید سلول های سرطانی نوعی پروتئین تولید می کنند که موجب مخفی شدن آنها از دید سلول های سیستم ایمنی می شود. در این روش با تقویت سیستم ایمنی، این نوع پروتئین شناسایی شده و سلول های سرطانی از بین می روند.
جراحی
جراحی برای درمان و کنترل علائم سرطان دهانه رحم به روش های مختلفی انجام می شود:
- در برخی موارد توده سرطانی آنقدر کوچک است که با یک جراحی کوچک می توان سرطان را درمان کرد. با خارج کردن توده، امکان بارداری در آینده برای بیمار وجود دارد.
- اگر بعد از مشاهده نشانه های سرطان دهانه رحم، اقدام به درمان بیماری کنید، پزشک می تواند با خارج کردن دهانه رحم بدون آسیب رساندن به خود رحم، از پیشرفت سرطان جلوگیری کند. این بیمار هم می تواند در آینده باردار شود.
- اما در صورت پیشرفت و شدید شدن علائم سرطان دهانه رحم، با انجام جراحی، رحم، دهانه رحم و غدد لنفاوی مجاور برای کنترل سرطان برداشته می شوند و امکان بارداری وجود ندارد.
کلام آخر
خانم ها با انجام تست پاپ اسمیر و معاینات دستگاه تناسلی به صورت دوره ای می توانند در صورت مشاهده علائم سرطان دهانه رحم، خیلی سریع بیماری خود را درمان کنند. اولین نشانه های این سرطان از سن ۲۵ سالگی آغاز می شود.
